Acquoy - West Betuwe

Het ontstaan van de autosnelwegen A2 en A15 in de West Betuwe

Het ontstaan van de autosnelwegen A2 en A15 in de West Betuwe

Bron: Het Kontakt van 14-07-2022

Al op 19 november 1906 zwengelde kamerlid Lely een debat aan over de te verwachten toenemende automobiliteit in Nederland. Hij vroeg de regering snel met een plan te komen om dit groeiende autoverkeer op te vangen.

In het Rijkswegenplan van 1927 werden de A2 en de A15 opgenomen. Het was de bedoeling dat dit plan in dertig jaar zou worden uitgevoerd. De uitvoering van het Rijkswegenplan zou 300 miljoen gulden gaan kosten. Pas vanaf 1938 werd serieus begonnen aan de aanleg van deze autosnelwegen.

De staat van de wegen in de West Betuwe rond 1920

Alleen de voornaamste wegen, zoals de rijksstraatweg tussen Culemborg en Zaltbommel, waren verhard. Andere wegen waren zo slecht dat ze het verkeer niet konden verwerken. Een op de zevenhonderd inwoners had een auto en dat werden er alleen maar meer. De Provinciale Staten vonden in 1923 dat de wegen in de West Betuwe zo slecht waren dat voertuigen boven de 1700 kilo alleen nog maar op de Rijksweg mochten komen. In datzelfde jaar was een vergunning nodig om met een auto te mogen rijden.

A2

De A2 is over een lengte van 15 kilometer in de gemeente West Betuwe gelegen. Om de A2 te realiseren werd begonnen met de aanleg van de noodzakelijke bruggen. In ons gebied, de Lekbrug bij Vianen, de Lingebrug bij Beesd en de brug over de Waal bij Waardenburg. De brug over de Linge bij Beesd werd op 5 juli 1934 aanbesteed en werd voor 347.000 gulden gegund aan de firma Zanen en Versteeg uit Gouda. In 1936 was hij voltooid en zou tot 2009 dienst doen.

De brug over de Waal tussen Waardenburg en Zaltbommel was in 1933 gereed. In de jaren vijftig werd begonnen met het ombouwen van de A2 naar vier banen. Op 6 december 1957 werd het tracé tussen Beesd en Deil geopend en op 1 januari 1958 het gedeelte tussen Deil en Waardenburg.

Deze vier rijbanen waren geen overbodige luxe want bij Waardenburg werden zelfs op twee niet-drukke dagen al 13.000 auto`s geteld. Op pinksterdag datzelfde jaar waren dat er zelfs 22.000! En tegenwoordig passeren er gemiddeld 120.000 auto’s per dag.

De brug over de Waal inspireerde Martinus Nijhof tot het schrijven van het gedicht ”De moeder de vrouw”:

Ik ging naar Bommel om de brug te zien
Ik zag de nieuwe brug.
Twee overzijden
Die elkaar vroeger schenen te mijden
Worden weer buren.

A15

De A15 is over een lengte van 24 kilometer in de gemeente West Betuwe gelegen. Voor zowel de A2 als de A15 moest een geheel nieuw tracé aangelegd worden. Omdat er minder bruggen gebouwd hoefden te worden, was de aanleg van deze snelweg in ons gebied gemakkelijker dan de aanleg van de A2.

Het westelijk deel van de A15 werd al in 1939 opgeleverd. Ook het gedeelte tussen Arkel en Meteren was in 1939 klaar. Het traject tussen Meteren en Tiel kwam pas in 1960 gereed. Met twee rijstroken was de weg al snel te smal en acht jaar later werd de A15 verbreed naar 4 rijbanen.

Het huidige knooppunt Deil was tot 1989 nog een rotonde met verkeerslichten, een uit het oogpunt van verkeerveiligheid, gevaarlijke situatie. Er gebeurden nogal wat ongelukken omdat automobilisten zich “verloren” voelden op dat gigantische plein. Dit artikel wordt u aangeboden door de Historische Kring West-Betuwe: hkwb.nl