Acquoy - West Betuwe
De Schakel

De voormalige openbare lagere school met onderwijzerswoning (Lingedijk 60-62), nu in gebruik als verenigingsgebouw De Schakel, is gebouwd in 1876.

Op 18 augustus 1875 namen de Gedeputeerde Staten der provincie Gelderland het besluit tot goedkeuring van een geldlening groot fl 10.500, aan te gaan door de gemeente Beesd voor de bouw van een school en onderwijzerswoning te Acquoy. Jaarlijks moest er van deze lening minstens fl 500 worden afgelost. Het resultaat mocht er zijn: een fraai en degelijk gebouw werd gerealiseerd, dat een sieraad voor het dorp vormde. Ruim 75 jaar gingen de kinderen hier naar school om onderwijs te genieten. Doorgaans werd er lesgegeven door twee leerkrachten: het mannelijk schoolhoofd onderwees in de klassen 4, 5, 6 en soms 7; de juffrouw nam de kleintjes van klas 1, 2 en 3 onder haar hoede. Op geregelde tijden was er een aparte handwerklerares aanwezig.

Op 15 april 1907 vierde de bevolking van Acquoy feest. Het was die dag precies 25 jaar geleden dat meester Geijs tot hoofd van de openbare lagere school was benoemd. Al die jaren had het schoolhoofd zijn beste krachten geschonken aan de opvoeding van de aan hem toevertrouwde jeugd in Acquoy. De dorpsbewoners maakten er voor hem een onvergetelijke dag van, terwijl de lentezon vrolijk scheen. Huis aan huis werden de vlaggen uitgestoken en zelfs van de toren wapperde de driekleur, want er was blijdschap in de hele gemeente. De burgemeester, de heer Van Ledden Hulsebosch, sprak de jubilaris namens de gemeente Beesd toe. Het waren woorden van oprechte dank, die wezen op een wel bescheiden maar toch uiterst eervolle werkkring. Ook werd er gesproken over de nauwe band tussen meester Geijs en de bevolking van Acquoy, woorden uit het hart gegrepen. De inwoners van Acquoy schonken zes prachtige stoelen; van de schoolkinderen kreeg hij een prachtige lamp; van de zangvereniging 'Volharding' een salontafel; van de werkliedenvereniging een keurige ruststoel; van de collega's een spiegel; bovendien van verschillende personen een schat aan bloemen. Ten slotte werd deze feestdag besloten met een gezellig samenzijn van genodigden onder leiding van de heer Boezaardt , schoolhoofd te Asperen.

Omstreeks 1950 werd besloten dat er een nieuwe school moest worden gebouwd voor de dorpen Acquoy en Rhenoy, omdat de kleine scholen in de toekomst niet meer levensvatbaar zouden zijn. De Bloeiende Betuwe werd gebouwd en het oude schoolgebouw en schoolhuis kwamen leeg te staan, maar niet voor lang. De school, die al jaren ook werd gebruikt als verenigingsgebouw, werd nu een echt dorpshuis en in augustus 1951 werd er een passende naam aan gegeven: De Schakel. Een jury koos deze naam uit een aantal inzendingen van inwoners van Acquoy. De dorpsgenoten sloegen de handen ineen en knapten in hun vrije tijd het gebouw op. Aldus konden er allerlei avonden worden gegeven, want door het gebruik van het gebouw kwam er geld binnen, dat nodig was voor onderhoud.

In november 1965 kreeg de vereniging tot instandhouding en exploitatie van De Schakel ook de beschikking over het vroegere schoolhuis, dat vastgebouwd was aan de school. Voorheen diende dit pand als woonhuis voor de hoofdonderwijzer. De mogelijkheid werd nu geopperd om het bestaande dorpshuis uit te breiden. De verbouwing werd met hulp van vele dorpelingen een groot succes. Na veel gezwoeg werd de zaal twemaal zo groot; er was nu een prachtige toneelaccommodatie en boven in het gebouw kreeg men een gezellige ruimte voor kleinere bijeenkomsten. Alles werd in een nieuw verfjasje gestoken en de wanden werden versierd met schilderijen. Burgemeester Jonkers kreeg de dankbare taak het dorpshuis opnieuw in gebruik te stellen en was blij dat alles door saamhorigheid tot stand was gekomen.

In 2014 is het verenigingsgebouw flink verbouwd. Aangezien steeds meer ouderen en mindervaliden gebruik maken van De Schakel worden er voorzieningen als een invalide toilet, een hellingbaan en invalide parkeerplaatsen aangelegd. Verder wordt er onderhoud gepleegd aan de keuken, entree en het dak. De Schakel wil onderdak verlenen aan verenigingen en groepen, en levert een bijdrage aan de leefbaarheid en sociale cohesie in het dorp. Ook het vieren van feesten behoort tot de mogelijkheden.

De officiële heropening werd een week voor het 50-jarige jubileum verricht door oud-bestuurslid Riet de Jongh die zich tientallen jaren, onder meer als penningmeester, voor het verenigingsgebouw in Acquoy inzette. Een hele rits organisaties en liefdadigheidsinstellingen werd bedankt voor de geleverde financiële bijdrage. Genoemd werden onder andere: Oranje Fonds, provincie Gelderland en drie plaatselijke stichtingen. Een dankwoord ging ook uit naar vrijwilligers die geld inzamelden of de handen uit de mouwen staken met oliebollen bakken, het houden van bazaars, schoonmaakwerkzaamheden en bardiensten. Lokale verenigingen maakten zaterdag van de gelegenheid gebruik om hun club te promoten.

In 2019 is het podium verwijderd waardoor er meer ruimte in de zaal is ontstaan. Ook is de parkeerplaats aan de Prinses Beatrixstraat opgeknapt en rolstoel bestendig gemaakt.

© Tekst: gedeelten overgenomen uit het boek "Acquoy vanouds" geschreven door Paul van Mook.